Wat is Musculoskeletale Geneeskunde (MSK) 

De Musculoskeletale Geneeskunde (MSK) is een interdisciplinair vakgebied dat zich richt op de diagnostiek en behandeling van klachten van het houding-, steun- en bewegingsapparaat of van klachten die daaraan gerelateerd zijn en die gepaard gaan met functiestoornissen en/of pijn. Het betreft enerzijds specifieke klachten, anderzijds klachten die vaak chronisch van aard zijn en klachten die als aspecifiek omschreven worden. De MSK-arts bouwt zijn diagnose op middels anamnese en systematisch lichamelijk onderzoek van het houdings-, steun- en bewegingsapparaat, mechanisch/orthopedisch onderzoek, neurologisch onderzoek, beoordeling van houding, stand en functie, beeldvorming en op indicatie aangevuld met diagnostische injecties indien sprake is van verdenking op een anatomisch substraat. Op basis daarvan wordt een behandelplan gemaakt en uitgevoerd of wordt de patiënt gericht doorverwezen naar een medische specialist of naar een paramedicus. Behandeling door de MSK-arts is primair gericht op het herstel c.q. opheffen van reversibele functiestoornissen, ontstekingsremming en pijnbestrijding.

 De MSK-arts werkt voornamelijk extramuraal. Verwijzing vindt plaats door huisartsen en door medisch specialisten, zoals orthopedisch chirurgen, sportartsen, neurologen en revalidatieartsen. Daarnaast komt een deel van de patiënten op eigen initiatief bij de MSK arts terecht (zelfverwijzers).

Het werkterrein van de MSK-arts is tweeledig:

1. Veel van de klachten die zich voordoen aan het houdings-, steun- en bewegingsapparaat worden geduid als aspecifiek. Veelal blijkt dat dergelijke klachten enerzijds atypisch zijn en anderzijds berusten op functie- c.q. bewegingsstoornis (ICPC, WHO 2002). Deze klachten van bewegingsbeperking en/of pijn gaan gepaard met disfunctie van afzonderlijke gewrichten dan wel van een gehele bewegingsketen c.q. diverse gewrichten. Het kunnen onderkennen en duiden van deze reversibele functiestoornissen en het determineren van de bron van de pijn, vormt de essentie van het vakgebied van de MSK-arts. De MSK-arts is deskundig op het gebied van behandeling en begeleiding van patiënten met reversibele functiestoornissen van het bewegingsapparaat die leiden tot of voortkomen uit pijn, overbelasting, immobiliteit, acuut en/of chronisch letsel. De MSK-arts heft met eenvoudige en gangbare middelen - van adviezen, manuele technieken, medicatie tot minimaal invasieve technieken - een functiestoornis op. Hiermee wordt de vicieuze cirkel van pijn of ongemak, ontstaan door een bewegingsbeperking, doorbroken.

2. De MSK-arts stelt bij specifieke klachten een diagnose op basis van een beoordeling van houding-, stand- en functiestoornissen, mechanisch/orthopedisch en neurologisch onderzoek en beeldvorming. Op basis hiervan kan de MSK-arts adequaat zelf behandelen of doorverwijzen naar het juiste specialisme. Dit voorkomt operaties (artikel Spine) en toewijzing van eerstelijnsklachten van het houding-, steun- en bewegingsapparaat aan een tweedelijns specialist. Een dergelijke triage door de MSK-arts leidt tot effectieve en efficiënte behandelingen. Tevens voorkomt het een langdurige symptoombestrijdende behandeling bij een paramedicus.

Positionering van de MSK-arts

De MSK-arts heeft te maken met drie belangrijke verwijsbronnen:

1. De verwijzing via de huisarts kent twee wegen: enerzijds door herkenning van een klachtenpatroon in combinatie met de kennis en kunde van de MSK-arts en anderzijds bij aspecifieke klachten en/of therapieresistentie die niet in aanmerking komen voor doorverwijzing naar een medisch specialist.

2. De medisch specialist verwijst patiënten waarbij de behandeling van de medisch specialist niet aanslaat en bij aspecifieke klachten waarbij door de medisch specialist geen oorzaak vastgesteld kan worden.

3. Zelfverwijzers; deze patiënten hebben vaak al de nodige andere disciplines bezocht en ervaren geen verbetering van hun klachtenpatroon. Daarnaast komen zelfverwijzers door eerdere positieve ervaringen bij de MSK-arts, dan wel vanwege ervaringen uit de familie of kennissenkring.

 

De aanpalende medisch specialismen hanteren een duidelijke afbakening van onderscheiden vakgebieden. De MSK-arts integreert de kennis van meerdere afzonderlijke specialistische deelgebieden. Dit heeft betrekking op orthopedische, neurologische en revalidatiegeneeskundige aspecten van chronische, specifieke en aspecifieke klachten die gepaard gaan met bewegingsbeperkingen en/of pijn aan het houdings-, steun- en bewegingsapparaat. De specifieke manuele en orthomanuele technieken staan ten dienste van diagnose en behandeling. Deze Musculoskeletaal Geneeskundige benaderwijze leidt in veel gevallen tot het verhelpen c.q. verlichten van klachten van patiënten.

 

Musculoskeletale geneeskunde draagt nog steeds het predikaat van alternatieve geneeswijze en wordt vaak in een adem genoemd met homeopathie en acupunctuur. De musculoskeletale geneeskunde is echter geen alternatief voor reguliere geneeskunde, doch uitsluitend een diagnostische en therapeutische aanvulling op de orthopedische en neurologische benadering van het bewegingsapparaat. Daarom zou  "additief", aanvullend, correcter zijn.